Ne Olacak Bu Doların
Hali.
Ekonomist değilim
ama kendi kendime değerlendirme yapayım bari.
Dolar oldu bugün
3.78 TL .
4 ayda 2.99 dan
3.78’e çıktı. Neden oldu? Elbetteki yurtdışındaki gelişmeler dolayı oldu. Ama
sadece yurtdışındaki gelişmelerden yani Trump’ın seçilmesine bağlı olarak da
parasal politikalardan dolayı olmadı.
Neden mi?
Nisan 2015'de
Dolar endeksi 100 idi dolar 2.63dü; Su
anda Dolar endeksi hala 100 Dolar 3.76 Demekki doların tüm para primlerine karşı
değerlenmesinden olmadı.
Demekki Turkiye
içinde yanlış giden birşeyler var. Sadece yanlış giden şeyler değil; birde
başka ülkelerin elbetteki Türkiye üzerinde planları var. Bu planlar ise
başkaldırıyla çözülmez; ılıımlı ve yatırımı teşvik edici ppolitikalar ile
bozulur. İyi politikalarla, ülke riski azaltılacak ki yabancı yatırımcı
gelecek; dolaşımdaki dolar miktarı artacak vede dolar düşecek aksi durumda
yabancı yatırımcı devlet tahvillerini satar; dolarını alır ve ülkeden gider.
Dolar yükselirse Merkez Bankasının napması lazım? Merkez Bankasının piyasaya
dolar sürmesi lazım. Merkez bankasının
net rezervi 25 milyar USD civarında gözüküyor. Yani piyasaya bu parayı sürerek doları
kontrol atına alabilir.
Peki bu yeterli
mi?
Tabiki yeterli
değil. Amerikanın icat ettiği forex diye birşey var. Bu Forex dediğimiz
kaldıraçlı piyasa yani elinizde 1000 dolar varsa; bu 1000 dolar karşılığında
200-300 hatta 400 kaldıraçlı işlem yapabiliyorsunuz.Yani 1000 dolar ile 400.000
dolarlık işlem yapabiliyorsunuz. Düşünün birden 400.000 dolar satıyorsunuz. Aradaki
karı cebinize indiriyorsunuz. Yani merkez bankasının 25 milyar dolar ile
yaptığı işlem hacmini 70 milyon dolarla yapabiliyorsunuz. Merkez Bankası 1
günde 5 milyar dolar satıp piyasayı
durultmaya çalışsa; karşıdakiler 5 milyon dolarla düşürdüğünüz doları aynı
seviyeye hemen çıkartır. Karşımızdakiler ne yazıkki bizden daha güçlü.
Doları başka
nasıl kontrol altına alırsınız; faizle...İşte burda meşhur faiz lobisi devreye
giriyor.
Ekonomide faizin
yüksekliği, düşüklüğü piyasaya göre sonuç dur. Bir örnekde şöyle vermek lazım. Sizin
faiz oranınız %8... yabancı yatırımcı geliyor %8 ile sizden borç para alıyor. TL
borçlanıyor. Bu parayla dolar alıyor, gidiyor bu parayı brezilya, meksika gibi
yüksek faizli ülkelere yatırıyor. 1 ay sonra yüksek faizini alıp buraya geliyor. Yüzde 10
ile 8 arasındaki 2 puan faizini cebine indiriyor. Sonra burdaki yüksek kurdan
dolarını bozuyor. TL borcunu ödüyor. Yabancı yatırımcının elinde ne oluyor. Kazandığı
%2 faizi ve USD/TL farkından dolayı karı. Fazi lobisi boşa çalışmıyor.
Enflasyonun %9 lu olduğu yerde %8 faiz olmaz... O da ayrı konu.
Napmak lazım; Sadece faiz arttırımından bahsetmiyorum. Ülke yatırım riskini
düşürmek için yapısal reformlar yapmak lazım ki yabancı yatırımcı gelsin,
ülkeye dolar gelsin.
Oca 2017
|
3.7820
|
3.5360
|
3.9421
|
3.5335
|
7.21%
|
Ara 2016
|
3.5277
|
3.4355
|
3.5850
|
3.3370
|
2.64%
|
Kas 2016
|
3.4370
|
3.0928
|
3.4764
|
3.0899
|
11.09%
|
Eki 2016
|
3.0939
|
3.0010
|
3.1278
|
2.9969
|
3.16%
|
Eyl 2016
|
2.9992
|
2.9565
|
3.0128
|
2.9175
|
1.39%
|
Ağu 2016
|
2.9580
|
2.9926
|
3.0280
|
2.9118
|
-1.01%
|
Tem 2016
|
2.9883
|
2.8756
|
3.0965
|
2.8687
|
3.84%
|
Haz 2016
|
2.8777
|
2.9475
|
3.0044
|
2.8375
|
-2.43%
|
May 2016
|
2.9495
|
2.7939
|
3.0135
|
2.7865
|
5.51%
|
Nis 2016
|
2.7955
|
2.8155
|
2.8720
|
2.7870
|
-0.76%
|
Mar 2016
|
2.8170
|
2.9630
|
2.9665
|
2.8110
|
-5.00%
|
Şub 2016
|
2.9654
|
2.9551
|
3.0000
|
2.8853
|
0.34%
|
Oca 2016
|
2.9553
|
2.9167
|
3.0630
|
2.9119
|
1.29%
|
Ara 2015
|
2.9177
|
2.9126
|
2.9980
|
2.8670
|
0.16%
|
Kas 2015
|
2.9131
|
2.9144
|
2.9365
|
2.7540
|
-0.07%
|
Eki 2015
|
2.9151
|
3.0244
|
3.0373
|
2.8550
|
-3.66%
|
Eyl 2015
|
3.0257
|
2.9134
|
3.0754
|
2.9040
|
3.80%
|
Ağu 2015
|
2.9148
|
2.7662
|
3.0015
|
2.7570
|
5.19%
|
Tem 2015
|
2.7710
|
2.6807
|
2.7981
|
2.6240
|
3.33%
|
Haz 2015
|
2.6816
|
2.6598
|
2.8093
|
2.6495
|
0.70%
|
May 2015
|
2.6630
|
2.6708
|
2.7250
|
2.5570
|
-0.35%
|
Nis 2015
|
2.6723
|
2.5970
|
2.7438
|
2.5530
|
2.87%
|
Mar 2015
|
2.5978
|
2.5107
|
2.6491
|
2.5010
|
3.55%
|
No comments:
Post a Comment