Dolar Niye arttı, Türkiye Nerden Nereye geldi.
Herkes birşeyler yazıyor
çiziyor, bu tamamen pencere meselesi; yani hangi pencereden baktığınıza bağlı
ama nerden bakarsanız bakın gerçekler değişmiyor sadece baktığınız
pencereye polyannacılık oynuyoruz.
Bu kadar büyürken dolar niye
arttı peki?
İthalatımız arttı, şöyleki
yaptığımız ihracatın ham maddesi bile ithal öyle olunca ihracat artışı zari
açılığı kapatamıyor, ihracat arttığı ölçüde ithalat ta artıyor. Cari açık
büyüdü. Uzun zamandır türkiyeye yabancı sermaye akışı yok.
Kontrol edilemeyen enflasyon
cari denge eklenince, hem kamuoyunda hemde yatırımcılarda güven problemi
başladı. 2012 de büyümenin sağlıklı büyüme olmadığı ortaya çıktı. Tabi güven
problemi olunca herkes dovize yöneldi. Borçlanmayla büyüme
gerçekleşti. Buda kendisini dövüz fiyatlarında gösteriyor.
2008 li yıllarda Amerika’da
baş gösteren krizde; Amerika Krizi para basarak yönetti ve aştı.
Ancak bu paraları Amerika’da kullanmadı, bizler gibi Gelişmekte olan ülkelere
sürdü bu paraları ya borç olarak yada mal alımı olarak, Dış dünyada da iklim
değişti. FED faiz yükselişiyle yatırımcılar amerikaya geri gitmeyede başladı.
Türkiyede üretime yatırılmayan paralarda Amerikaya ve diğer ülkelere gitmeye
başladı. Dövizin artması için alın size bir neden...
Bunlarla birlikde 223 milyar
net doviz açığı var firmaların. TL karşılığı olarak bunun zarar yazacağını
düşünerek onlarda dolara yöneldi, bu artıştan nasibini almak
isteyen vatandaş da dövize yönelince daha da arttı. E
haliyle de doviz fiyatı direk enflasyona yansıdı, bu hayatımıza da yansımaya
başladı, dovize endeksli enerji vs. yüzünden fiyatlar arttı.
Tabi burda halkda bir
hoşnutsuzluk yaptı. Tabi dovize alternatif olarak TL ye talebi arttırmak
gerekiyordu. Maalesef MB faiz arttırımında bulunması lazımdı.
Ancak hükümet buna da izin vermedi. Çünkü faizlerin artması tüketimi
azaltacak, iç talebi daraltacak, konut satılamayacak, pazar daralacaktı.
Oyüzden müdahaleler yapılmadı yada geç yapıldı. Sonuç: 45 günde
%5 faiz artışı, ne vatandaş nede reel sektör memnun değil.
Basitçe açıklamak için örnek
vermek gerekirse; 120 ile giden bir araba kullanıyorsunuz, 400 mt ilerde trafik
ışıkları var ve arabalar durmuş. Kontrollü bir şekilde frene basarsanız, araba
ekonomik olarak zamanında duracaktır. Ancak ışıklara 50 mt kala frene
körüklerseniz. Araba zamanında duramayarak öndeki araçlara çarptığı gibi,
lastikler yıpranacak daha da yakıt tüketecektir. Bu durumda ne araba sahibi
memnun ne de zarar gören diğer araba sahipleri....
No comments:
Post a Comment